Embriyo Kalitesinin Tüp Bebek Tedavisinde ki Önemi Nedir?

Embriyo Kalitesinin Tüp Bebek Tedavisinde ki Önemi Nedir?

Tüp bebek tedavisi, korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamayan çiftlere uygulanan son derece etkili ve başarılı bir tedavi yöntemidir. Tüp bebek tedavisinde uygulama haricinde anne adayı ve baba adayına bağlı faktörlerde tedavi de oldukça etkili faktörlerdir. Yumurta ve sperm birleşerek (Döllenerek, mikroenjeksiyon yöntemi ya da klasik IVF) embriyoyu oluştururlar. Gelişen embriyonun kalitesi de gebelik oluşması açısından son derece önemlidir. Genellikle başarısız olmuş tüp bebek tedavi denemelerinde düşük embriyo kalitesiyle sıklıkla karşılaşmaktayız.

Tüp bebek tedavisinde başarı:

Tüp bebek tedavisinde embriyo kalitesi sebebi ile başarılı olmayan denemeler görülebilir. Fakat kaliteli embriyoya rağmen başarılı olamayan anne ve baba adayları da mevcuttur. Elde edilen embriyo kalitesi iyi değil ise, açıkçası başarıyı artıracak başka bir yol bulmak oldukça güçtür. Bu sebeple bu gibi adaylarda genetik tanı yapılmasında fayda vardır.

Bazı anne ve baba adaylarında, kromozomal bozukluklara rastlanılabilir. Fakat yumurtalık işlevleri iyi ise ve döllenme (Fertilizasyon) neticesinde fazla oranda embriyo sağlanırsa, genetik tanı tekniği (PGD, PGT, PGS) ile iyi kalitede olan embriyolar ayırt edilmek sureti ile anne rahmine transfer edilebilir.

Genetik inceleme neticesinde bir problem çıkmayan ancak sürekli devam eden düşük kaliteli embriyolarda çeşitli uygulamalar denemesine rağmen hala hamilelik ihtimalini yükseltecek bir sonuca ulaşılamamıştır.

Tüp Bebek Tedavisinde Gebelik Elde Edilemediğinde; mutlaka bir neden aramak gerekir:

Kalitesiz embriyoya yol açan, yumurtalıklardır. Oldukça ender olarak görülse de, sperm kalitesi, bir neden olarak sunulabilir. Özellikle sperm elde edilemeyen baba adaylarında tabii tutuldukları uygulamalar sonucunda sperm elde edilip döllenme oluştuğunda embriyo kalitesi kötü olabilmektedir.

Genetik tanı neticesi problem bulunamayan hastalarda özellikle yumurta seviyesinde bir problem vardır. Bu gibi ihtimallerin çözümü mümkün değildir, fakat donör yumurta kullanılarak işlem gerçekleştirilir ise hamilelik şansı yaratılabilir. Donör yumurta uygulaması ülkemizde yasal bir uygulama değildir.

Embriyo Kalitesi İyi Olup, Gebelik Elde Edilemeyen Çiftlerde Ne Gibi Araştırmalar Yapılabilir?

İlk olarak rahim iç bölgesiyle ilgili problemlerin varlığı araştırılmalıdır. Rahim içi araştırma histeroskopi yöntemi kullanılarak uygulanır. Histeroskopi ile rahim içine ulaşılarak rahim su ile şişirilir ve muayene edilir. Histeroskopi yöntemi ile polip myom ve yapışıklık gibi riskler pratik bir şekilde tespit edilebilir ve aynı zamanda tedavi edilebilir.

Güçlükle geçen, zor embriyo transferlerinde gebelik olasılığında oldukça düşüş görülür. Embriyo transfer adımında güçlük çekiliyor ise rahim ağzının genişletilmesi gerekebilir. Tüplerinde tıkanıklık sorunu olan anne adaylarında, eğer tüplerin içinde sıvı toplanmışsa (Hidrosalpinks, Hidrotuba), tedaviye başlanmadan önce işe yaramayan tüplerin çıkarılması gerekir. Tıkalı ve sıvı ile dolu olan tüpler tüp bebek tedavisinde başarı şansını azaltır.

 

 

 

Tekrarlayan Düşüklerin Sıklığı Nedir?

Normal koşullarda hamile kalan anne adaylarının, düşük yapma riski  % 20 civarındadır. Ancak üst üste düşük yapan anne adaylarında düşüğün sebebi ayrıntılı bir şekilde araştırılmalıdır. Ayrıntılı bir inceleme ardından düşüğe yol açan etken tespit edilir ise gelecekteki gebelikte düşüğü önlemek için gerekli tedbirler alınır. Eğer düşük sıklıkla gebeliğin ilk 3 ayında gerçekleşiyorsa, genellikle embriyoda bir kusur olabileceği anlamına gelir.

Embriyo Kalitesinde Yumurta mı, Sperm hücresi mi Etkilidir?

Embriyo kalitesini belirleyen ana etken yumurtalardır. Yumurta, embriyo kalitesini belirlemede daha baskın bir etkendir. Ancak her şeyden de yumurta sorumlu değildir. Spermin etkisiyle embriyo kalitesinde bozulmalar da olabilmektedir, ancak çoğunlukla embriyoyu destekleyen, beslenme ve gelişimini sağlayan yumurtanın yapısı, içindeki organeller ve dokular olmaktadır.

 

Yumurta Kalitesinde Etkili Olan Faktörler:

Yumurta kalitesi aydan aya değişkenlik gösterebilir bir yapıdadır, kimi zaman ise sürekli bir şekilde hep kötü, ya da hep iyi halde olabilir. Bunun sebebi hastanın kendine özgü bünyesel özellikleri de olabilir. Kimi zaman yumurtalıkların uyarılma aşamasında, kullanılan ilaçların dozu ve uygulama şekli de yumurta kalitesini etkileyebilmektedir. Çoğu zaman altında yatan sebebi de açık bir şekilde meydana çıkarmak zor olabilir. En sık rastlanılan neden anne adayının yaşıdır. Bayanlarda 32 yaşından sonra genellikle yumurta kalitesinde değişiklikler başlamakta ve 37-40 yaşından sonra bu kalite değişiklikleri daha belirgin hale gelmektedir.

Bu kaliteyi artırmak adına ilaç kullanmamak, ya da daha düşük doz ilaç kullanmak, kişinin siklusunda ki doğal yumurtaları kullanmak (Yumurtları hiçbir dış etkene maruz bırakmadan kullanmak, Doğla siklus, Natürel siklus) hafif bir uyarı yapmak, kişinin sigara gibi toksik faktörlerden uzak durmasını sağlamak yeterli gelebilir. Tüketilen besinlerle bu durumu tersine değiştirmek çok mümkün olmaz. Ancak fazla kilolu bir hastanın kilo vermesi etkili olabilir. Hasta tiroid fonksiyonları bakımından kesinlikle değerlendirilmeli, normalse tedaviye alınması oldukça önem teşkil eder.

 

En İyi Sperm Hücresini Seçmek, Tüp Bebek Tedavi Başarısını Arttırır mı?

Laboratuvarda dölleme (Mikroenjeksiyon) uygulaması için kullanılacak yüz binlerce, milyonlarca sperm içerisinden hangisi daha sağlıklı, hangisi daha iyi sonuç verir, bu konuda da çeşitli çalışmalar ve araştırmalar devam etmektedir.

Özellikle baba adayı etkenine bağlı infertilitede yineleyen tüp bebek başarısızlıkları da mevcut ise sperm hücrelerini büyütme altında incelenip, en normal olduğu saptanan sperm hücrelerinin tercih edilmesi ve kullanılması tedavi başarısında artışa yol açabilmektedir. Mikroskop altında normal görülen hücreyi değil, daha fazla büyütme sağlanarak incelenen normal sperm hücreleri arasında tercih yapmak gebelik şansını artırabilir.

Mikroçipli tüp bebek yönteminde de amaç yine en kaliteli sperm hücresini seçmek ve gebelik oranını artırmaktır. Mikroçipli tüp bebek yöntemi doğal rahim ağzı kanalı mukus tıkacını (Rahim ağzını tıkayan jel kıvamında tıkaç) taklit etmektedir. Doğal adet döngüsü yaşayan bayanlarda rahim ağzında ki bu tıkaç yumurtlama döneminde daha geçirgendir ve spermin rahim içine, oradan da tüplere ulaşıp yumurtayı döllemesine müsaade eder. Sperm hücreleri bu rahim ağzında ki tıkacın içinde yer alan mikro kanalcıklardan geçerken aynı zamanda da bir doğal seçilme (Doğal seleksiyon) işlemine uğrarlar; şekil bozukluğu olan, hareketliliği kısıtlı olan sperm hücreleri bu küçük kanallarda takılırlar ve dolayısı ile en normal yapıda, en hareketli spermin yumurtayı döllemesi sağlanmış olur. Mikroçip sisteminde, bu mikro kanallar taklit edilmektedir. Tüp bebek tedavisinde mikroçip yöntemi uygulandığında mikro kanallardan geçme başarısını gösteren sperm hücreleri mikroenjeksiyonda (Yumurtayı döllemede) kullanılmaktadır. Böylelikle en hareketli ve en normal şekilde spermlerle yumurtanın döllenip daha yüksek gebelik oranları elde etmek hedeflenmektedir.